Van onderwijs mogen we verwachten dat het de leerling geen oordelen opdringt, maar de leerling leert om zelf te oordelenen om geïnformeerd en kritisch te oordelen. Van burgerschapsonderwijs mogen we hetzelfde verwachten. Juist van burgerschapsonderwijs, lijkt me. Toch bezondigt veel van dit onderwijs zich aan het opdringen van oordelen. Sprekend voorbeeld van wat vaak gebeurt, is […]

Onlangs zijn de Wet op het primair onderwijs en de Wet op het voortgezet onderwijs gewijzigd met het oog op aanscherping van de burgerschapsopdracht. De wijziging moest de opdracht verduidelijken. De formulering van 2006 zou te vrijblijvend of te vaag zijn geweest en scholen te weinig hebben noodzaakt en te weinig houvast hebben gegeven om […]

Porticus verzocht NIVOZ een point of view te schrijven over onderwijs dat zich richt op ‘whole child development’. In het najaar van 2018 is er door een aantal NIVOZ-mensen aan gewerkt. Er zijn interviews afgenomen en er is studie verricht. In dit artikel lees je de rapportage, in het Nederlands en in het Engels: ‘Good education is whole child education’.

‘Het is de auteurs gelukt om een aantal tamelijk abstracte begrippen meer handen en voeten te geven,’ schrijft Joop Berding n.a.v. het boek Wereldgericht onderwijzen. Biesta in de praktijk. ‘Ze hebben daartoe terecht het enige gedaan wat je in zo’n geval kunt doen: de praktijk ingaan en met leraren praten. Dat zou nog veel meer mogen […]

Dit stuk van Jan Bransen verscheen eerder op zijn eigen blog. Hij verwees ernaar in zijn dialoog met Jan Tishauser bij Didactief. Net als in zijn boek Gevormd of Vervormd? spreekt hij zich krachtig uit tegen de heersende instrumentele visie op onderwijs. Die boodschap vind je ook in mijn boek De Denkende Klas. Jan Bransen bestrijdt ook het idee dat er sprake is van een leerachterstand door Covid die met ‘effectieve interventies’ en de bak geld van het NPO moet worden weggewerkt. Dat geld kan veel beter worden besteed.

Onze school (mavo, havo, vwo) is in beweging, met de invoering van een veertig minuten rooster dit schooljaar, voorgenomen flexuren naast de vaste lessen (met keuzemogelijkheden voor leerlingen) en coaching van leerlingen. Met deze veranderingen wordt vooral een versterking van eigenaarschap en zelfregulatie bij leerlingen beoogd, met betrekking tot hun leerproces.
Het zichtbaar -en bewust- maken van dat leerproces wordt daarbij gezien als belangrijk middel. Inzichten uit meta-analyses van John Hattie (2015) zijn hierbij leidend. Hiermee sluit onze school aan in een lange rij van scholen die een soortgelijke ontwikkeling doormaken.
Dit hele proces roept geregeld vragen en discussies op. In praktische zin, maar ook met betrekking tot de vraag welke visie op mens en onderwijs nou eigenlijk aan deze veranderingen ten grondslag ligt. Hoe maken we zorgvuldige keuzes? Ik schreef hierover een stuk voor onze school; deze bijdrage is een bewerking daarvan. Inspiratie daarbij komt vooral uit vier blogs die Piet van der Ploeg schreef over het thema eigenaarschap.

Waarom moeten kinderen naar school? Kinderen geven als antwoord: ‘Omdat het moet’. Volwassenen raken door de vraag in verlegenheid. Zo opent Geert de Vries’ dissertatie, Het pedagogisch regiem. Groei en grenzen van de geschoolde samenleving (1993). Nut en noodzaak van scholen staan zelden ter discussie en het vermogen van scholen wordt sterk overschat. ‘School cannot compensate for society’. […]

In mijn vorige stuk over de niet genoeg te prijzen serie documentaires van omroep Human schreef ik dat wij leraren niet moeten wachten tot de politiek met oplossingen komt voor kansenongelijkheid in het onderwijs. We kunnen meer dan we geneigd zijn te denken. Daarover gaat dit stuk. Oplossingen Allerlei commentaren op de serie Klassen stellen […]

Anyssa is het symbool geworden van alles wat de briljante docuserie Klassen van omroep Human ons over het onderwijs vertelt. In het slotbeeld kijkt ze ons aan.
De listig dubbelzinnige titel van de docuserie slaat tegelijkertijd op de sociale ongelijkheid en op de ongelijke kansen in het onderwijs. Als mij een ding duidelijk wordt van deze veel geprezen serie, is het dat er niet één pasklare oplossing is voor de problemen die we voorbij zien komen. Weliswaar focussen de makers op latere selectie en gelooft wethouder Moorman oprecht dat dat de oplossing is; er is meer aan de hand. Veel meer.

De eerste blog van 2021 is van gastblogger Ruben De Baerdemaeker. Ook voor het Nederlandse onderwijs is dit stuk relevant.
Het onderwijs in Vlaanderen is weer eens in crisis. Na PISA en PIRLS kwam TIMSS: de ene internationale test na de andere geeft aan dat onze leerlingen het steeds minder goed doen in vergelijking met jongeren in andere landen, of in vergelijking met vroegere generaties. Na elk van deze testen worden opiniepagina’s overspoeld door een golf van cultuurpessimisme, frustratie, goedbedoelde analyses en radicale oplossingen. Pedagogen vallen over elkaar heen, ministers bedenken nieuwe commissies en denktanks, en iedereen wil en mag zijn zegje doen – iedereen heeft immers ooit onderwijs gehad, dus iedereen is ervaringsdeskundige.