
Lezen is iets sociaals. Het brengt je in aanraking met de denkwereld van anderen, met hun ervaringen en hun fantasieën. Met eenzame denkers heeft dat alles weinig te maken, en scholen hebben dan ook de opdracht om teksten voor kinderen tot leven te wekken. Hoe krijg je het zover, dat kinderen van letters tussen twee kaften gaan houden, dat ze een smaak voor teksten ontwikkelen? Docenten hebben daar van alles en nog wat op verzonnen. Ze lezen voor, ze laten kinderen voorlezen, ze praten met hen over boeken, ze brengen hen in aanraking met mensen die thuis zijn in de boekenwereld.
In het boekje ‘Lezen is iets tussen mensen’ beschrijft Rineke van Daalen scènes in drie, sterk verschillende, schoolbibliotheken. Het is een krachtig pleidooi voor mediatheken en schoolbibliotheken, die een sleutelrol spelen om kinderen leesplezier bij te brengen.

Al meer dan tien jaar ben ik met het (v)mbo bezig en nu is het de eerste keer dat ik hoge verwachtingen van een minister van onderwijs heb. Uit zijn plannen blijkt dat hij echt werk maakt van de emancipatie van het mbo. Anderen probeerden dat ook, en in toenemende mate, maar zij richtten zich vooral op verbetering van het imago van het mbo. Met goedbedoelde leuzen zoals ‘het mbo is de kurk waarop wij drijven’, met voorstellen om de termen ‘hoger’ en ‘lager’ te vervangen door ‘theoretisch’ en praktisch’. Met maatregelen die ook mbo’ers sommige privileges van het studentenleven schenken – studentenkortingen, internationale uitwisseling en stages, studentenverenigingen.
Rineke van Daalen Onderwijs heeft iets onbewegelijks. Veel problemen worden wel aangepakt, maar niet echt opgelost. Ze blijven hangen en dilemma’s blijven bestaan. Problemen veranderen, in relatie tot de samenleving, tot leerlingen, docenten, ouders en andere betrokkenen. Het onderwijs past zich aan, maar vaak halfslachtig en niet van harte. Het is een ingewikkeld stelsel, met […]
Rineke van Daalen Een van mijn vaste thema’s is de relatie tussen theorie en praktijk. In mijn onderzoek naar het vmbo, maar ook in mijn loopbaan als sociologiedocent aan de Universiteit van Amsterdam. Bij het moederen, en later grootmoederen, kwam het vooral naar boven als opluchting over de combinatie van praktisch en theoretisch in de […]

Waarom moeten kinderen naar school? Kinderen geven als antwoord: ‘Omdat het moet’. Volwassenen raken door de vraag in verlegenheid. Zo opent Geert de Vries’ dissertatie, Het pedagogisch regiem. Groei en grenzen van de geschoolde samenleving (1993). Nut en noodzaak van scholen staan zelden ter discussie en het vermogen van scholen wordt sterk overschat. ‘School cannot compensate for society’. […]

Wie Waar je wieg staat heeft bekeken, die wordt het zwaar te moede. De Human-documentaire van Sarah Sylbing en Esther Gould is de eerste aflevering van Klassen, een zorgvuldig gemaakte serie ‘over de strijd voor gelijke kansen in het onderwijs’. Je ziet moedige, goeiige achtstegroepers, die zich bewonderenswaardig door het selectieproces op school heenslaan.
Je ziet de slimste jongen van de klas, met het slechtste rapport.
Je ziet de lieve, betrokken leerkrachten die hun idealen onder hun vingers zien wegglippen.
Je ziet hoe PvdA-wethouder Marjolein Moorman met een enorme inzet ‘gelijke kansen’ dichterbij probeert te brengen, in de voetsporen van generaties partijgenoten.

Laat kinderen zelf verhalen schrijven – dat is de manier waarop Passionate Bulkboek jonge mensen plezier laat krijgen in lezen, taal en letteren. Gebruik de verbeelding van kinderen als middel om zich in de wereld te oriënteren en eraan deel te nemen. Passionate Bulkboek is een landelijke organisatie die al 25 jaar werkt aan het […]

De digitale revolutie heeft het leven van mensen ingrijpend veranderd. Het heeft ze veel gebracht, maar heeft ook verwachtingen gewekt die nooit vervuld zullen worden, niet in het westen en niet daarbuiten. Over dat laatste gaat The Next Billion Users. Digital Life Beyond the West (2019), geschreven door Payal Arora. Zij is in India opgegroeid, […]

Geïnspireerd door de vpro-serie 100 dagen voor de klas vraagt Rineke van Daalen zich af hoe je het huidige onderwijssysteem met kleine stapjes zou kunnen verbeteren, zonder meteen alles overhoop te gooien. In de schoolse omgeving ziet ze leerlingen die zich vaak vervelen en vervelend zijn, heel anders dan buiten school. Het zou helpen als ze serieus worden genomen, echte verantwoordelijkheid zouden dragen, zelfstandig zijn, meer kunnen bewegen. Als we leerlingen zouden betrekken bij de buitenwereld. Zijn zulke veranderingen ook te bewerkstelligen binnen het bestaande onderwijs? Kunnen kinderen ook in de klas meer autonomie en meer verantwoordelijkheid krijgen? Naast alle nadelen, biedt de corona-crisis ook mogelijkheden om dit soort vragen te beantwoorden. De antwoorden kunnen helpen het onderwijs duurzaam te verbeteren.