Leerlingen beoordelen behoort tot de kern van onze job. Een leerling wordt honderden keren per jaar geëvalueerd. We geven rapporten, we organiseren klassenraden of rapportvergaderingen, we evalueren formeel en informeel, en op het einde van het jaar beslist de klassenraad of een leerling mag overgaan naar het volgende jaar, of een diploma “verdient”. Enfin, oordelen en beoordelen is wat we doen. Daarbij praten we ook eindeloos over hoe we het doen, eventueel over hoe vaak we het doen, in het beste geval over waarom we het doen, maar dàt we doen, daar staan we nauwelijks bij stil. Nochtans zijn er kanttekeningen te plaatsen bij het mechanisme, de mogelijkheid, zelfs de wenselijkheid, van oordelen – kanttekeningen in een respectabele intellectuele traditie.

Gastblogger Amy Auckland schreef een bespreking van een keynote lezing die Gert Biesta onlangs hield op de Learning and Teaching Conference 2023 in Edinburgh. Zij schrijft: We hebben professor Gert Biesta uitgenodigd om de openingsdag van de Learning and Teaching Conference 2023 af te sluiten met een ‘provocatie’.
Gert’s provocatie is een kritiek op de alomtegenwoordige verbeteragenda’s in het huidige onderwijsonderzoek, -beleid en -praktijk. Deze agenda’s zijn geworteld in het idee dat de ‘effectiviteit’ van het onderwijs kan (en moet) worden verbeterd door bepaalde interventies te identificeren en implementeren die een positief effect hebben op het leren van leerlingen, meestal gemeten in termen van verbeterde resultaten.

Een blog van Iris Haentjens en Ruben De Baerdemaeker over cijfers geven. “Wij zijn collega-taalleerkrachten: Iris geeft Frans en Ruben geeft Engels, Duits en Nederlands.”
Meer dan honderd jaar geleden werden al kritische kanttekeningen geplaatst bij de idee dat de beoordeling van academische prestaties het best kan worden uitgedrukt in een cijfer of letter. Die idee wordt toegeschreven aan ene William Farish, een chemicus in Cambridge die in 1792 de eerste zou zijn geweest om studenten bij een examen een score toe te kennen. Of de oorsprong van de cijfercultuur echt zo precies kan worden getraceerd, is twijfelachtig, maar dat “grades” – cijfers of letters – ontsproten uit de industriële revolutie en samen met het geïnstitutionaliseerde onderwijs de wereld veroverden, is wel plausibel: scores maken grotere groepen leerlingen beheersbaar, en maken een vlotte administratieve verwerking ervan mogelijk.

De ontwikkeling van AI schrijfassistenten biedt leerlingen een nieuwe mogelijkheid fraude te plegen bij het maken van werkstukken en het schrijven van essays. Die zouden we dan ook moeten verbieden.
Of is het juist een mogelijkheid die we moeten verwelkomen? We kunnen deze nieuwe ontwikkeling ook gebruiken om kinderen te leren inhoudelijk en stilistisch beter en creatiever te schrijven, waarbij we minder aandacht hoeven te besteden aan spelling en interpunctie. Ook nu al kunnen onze leerlingen spellingcontrole gebruiken of schrijven in Word of Google Docs, dat hun fouten corrigeert en synoniemen suggereert.
Dus, wat gaat het worden? Verbieden en zoveel mogelijk tegenwerken, of AI schrijfhulpen accepteren als een mogelijkheid kinderen te laten nadenken over de kwaliteit en de inhoud van hun schrijfwerk? En als één van de hulpmiddelen bij wereldgericht onderwijs. Een uitdagende denkopdracht voor leerkrachten en docenten.

Een tijd geleden las ik met een groep schoolleiders het boek ‘Wereldgericht onderwijs’ van Gert Biesta. In dat boek gaat Biesta nog eens terug naar zijn begrip ‘subjectificatie’ (ook wel met persoonsvorming aangeduid). Het is een sleutelbegrip in zijn werk, en tegelijk een van de lastigste om goed te doorgronden. Hij zet het begrip in […]

Een tijd geleden las ik met een groep schoolleiders het boek ‘Wereldgericht onderwijs’ van Gert Biesta. In dat boek gaat Biesta nog eens terug naar zijn begrip ‘subjectificatie’ (ook wel met persoonsvorming aangeduid). Het is een sleutelbegrip in zijn werk, en tegelijk een van de lastigste om goed te doorgronden. Hij zet het begrip in […]

Een tijd geleden las ik met een groep schoolleiders het boek ‘Wereldgericht onderwijs’ van Gert Biesta. In dat boek gaat Biesta nog eens terug naar zijn begrip ‘subjectificatie’ (ook wel met persoonsvorming aangeduid). Het is een sleutelbegrip in zijn werk, en tegelijk een van de lastigste om goed te doorgronden. Hij zet het begrip in […]

Een tijd geleden las ik met een groep schoolleiders het boek ‘Wereldgericht onderwijs’ van Gert Biesta. In dat boek gaat Biesta nog eens terug naar zijn begrip ‘subjectificatie’ (ook wel met persoonsvorming aangeduid). Het is een sleutelbegrip in zijn werk, en tegelijk een van de lastigste om goed te doorgronden. Hij zet het begrip in […]
Het Grondwettelijk Hof heeft net de nieuwe Vlaamse eindtermen voor de 2e en 3e graad naar de prullenmand verwezen. Wat de toekomst moet brengen, lijkt niemand echt te weten – en misschien is dat wel prima. Je moet toch weten waar je heen wilt. Dat lijkt een volstrekt logische aanname, en het is de onuitgesproken […]

Eind vorige maand verscheen het langverwachte rapport van de Commissie Beter Onderwijs – een commissie van 7 leerkrachten en 7 experts die in het leven werd geroepen door de Vlaamse minister van onderwijs, en die werd voorgezeten door Philip Brinckman. Het rapport kreeg als titel “Naar de kern – de leerlingen en hun leer-kracht”, beslaat […]