Als docent zijn er veel momenten waarop je nieuwsgierig bent naar jouw leerlingen of studenten. Snappen ze eigenlijk wat ik gisteren aan ze hebt uitgelegd? Wat zouden ze vinden van een bepaalde stelling? Zijn ze wel aan het denken over datgene waarover ik denk dat ze aan het denken zijn? Zijn ze in staat een gedegen antwoord te formuleren? Je zult over al die vragen waarschijnlijk bepaalde aannames hebben, maar de enige manier om te achterhalen (te toetsen) of deze aannames ook echt kloppen, is actief en systematisch naar de antwoorden op zoek te gaan.
Om die antwoorden te vinden, zet je jezelf in de schoenen van de onderzoeker. En dit past eigenlijk heel mooi bij de vertaling die we zelden in onderwijs aan de Engelse term voor toetsing – assessment – geven: een onderzoek. Denk bijvoorbeeld aan een ‘medical assessment’, een medisch onderzoek om een bepaalde diagnose te kunnen stellen en een passend behandelplan.
Je zou dus kunnen stellen dat in een proces van toetsing je als het ware een klein onderzoeksproces uitvoert
Dit delen:
Herblogd van Kris Van den Brandens blog Duurzaam Onderwijs. Er is een nieuwe versie van het onderzoeksgebaseerde Framework for Teaching van de Danielson Group op komst. Op basis van onderzoek naar de relatie tussen onderwijs en leren bakende deze onderzoeksgroep een 70-tal kenmerken van effectief leraargedrag af (voor een preview van de nieuwe versie, zie […]
Dit delen:
‘Het is de auteurs gelukt om een aantal tamelijk abstracte begrippen meer handen en voeten te geven,’ schrijft Joop Berding n.a.v. het boek Wereldgericht onderwijzen. Biesta in de praktijk. ‘Ze hebben daartoe terecht het enige gedaan wat je in zo’n geval kunt doen: de praktijk ingaan en met leraren praten. Dat zou nog veel meer mogen […]
Dit delen:
Toetsing wordt helemaal kapot gemaakt, zegt Sam de Vlieger. Als zoveel docenten in deze periode is hij gefrustreerd over het niveau van de eindexamens, in zijn geval filosofie. Deze gedachte kwam eerder voorbij in een Onderwijsavond bij het NIVOZ en de daarop volgende dialoog met Dick van der Wateren over verwondering en vragen stellen. Hij vraagt zich hier af of toetsen niet anders zouden moeten. Als een spel bijvoorbeeld.
Dit delen:
Ruben De Baerdemaeker (leraar Engels, Duits en Nederlands in Gent) schrijft hier over zijn lessen over het essay. Dit (Corona-)jaar liet hij zijn leerlingen zelf vragen stellen en essays schrijven, geïnspireerd door De Denkende Klas. Het verslag van deze lessenserie wordt afgewisseld met fragmenten uit essays die zijn leerlingen schreven.
Dit delen:
Onze school (mavo, havo, vwo) is in beweging, met de invoering van een veertig minuten rooster dit schooljaar, voorgenomen flexuren naast de vaste lessen (met keuzemogelijkheden voor leerlingen) en coaching van leerlingen. Met deze veranderingen wordt vooral een versterking van eigenaarschap en zelfregulatie bij leerlingen beoogd, met betrekking tot hun leerproces.
Het zichtbaar -en bewust- maken van dat leerproces wordt daarbij gezien als belangrijk middel. Inzichten uit meta-analyses van John Hattie (2015) zijn hierbij leidend. Hiermee sluit onze school aan in een lange rij van scholen die een soortgelijke ontwikkeling doormaken.
Dit hele proces roept geregeld vragen en discussies op. In praktische zin, maar ook met betrekking tot de vraag welke visie op mens en onderwijs nou eigenlijk aan deze veranderingen ten grondslag ligt. Hoe maken we zorgvuldige keuzes? Ik schreef hierover een stuk voor onze school; deze bijdrage is een bewerking daarvan. Inspiratie daarbij komt vooral uit vier blogs die Piet van der Ploeg schreef over het thema eigenaarschap.
Dit delen:
Dit stuk verscheen eerder op de blog van René Kneyber. Zijn punt is dat je de ranglijst van Hattie niet als onderbouwing kunt inzetten.
Het boek Visible Learning van John Hattie verscheen in 2008, en is in Nederland verschenen als Leren zichtbaar maken. In dit boek vergelijkt hij onderzoek naar interventies in het onderwijs om zo te komen tot een ranglijst te komen van wat werkt en wat niet werkt. Anno 2020 is zijn aanpak zeer omstreden, en daarmee dus ook de harde conclusies die hij trekt. Dit besef lijkt in het Nederlands onderwijs nog niet voldoende ingedaald. Regelmatig kom ik op scholen waar Hattie nog als zoete koek geslikt wordt.
In deze blog som ik de grootste bezwaren op, en reflecteer ik op wat we wel en niet kunnen met dit boek.
Dit delen:
De eerste blog van 2021 is van gastblogger Ruben De Baerdemaeker. Ook voor het Nederlandse onderwijs is dit stuk relevant.
Het onderwijs in Vlaanderen is weer eens in crisis. Na PISA en PIRLS kwam TIMSS: de ene internationale test na de andere geeft aan dat onze leerlingen het steeds minder goed doen in vergelijking met jongeren in andere landen, of in vergelijking met vroegere generaties. Na elk van deze testen worden opiniepagina’s overspoeld door een golf van cultuurpessimisme, frustratie, goedbedoelde analyses en radicale oplossingen. Pedagogen vallen over elkaar heen, ministers bedenken nieuwe commissies en denktanks, en iedereen wil en mag zijn zegje doen – iedereen heeft immers ooit onderwijs gehad, dus iedereen is ervaringsdeskundige.
Dit delen:
Project DOEN (Digitale Oefenprogramma’s, En Nu?) houdt zich bezig met de vraag hoe leerkrachten leerlinggegevens (learning analytics) kunnen verzamelen en gebruiken om differentiatie te stimuleren. Het project is een samenwerking van 5 middelbare scholen en 3 onderzoeksinstellingen en is gefinancierd door het NRO. De kans van slagen van klein- of grootschalige vernieuwing (zoals het gebruik van learning analytics) binnen een school is sterk afhankelijk van de betrokkenheid van het docententeam, die de vernieuwing tenslotte tot stand moet brengen. Een manier om docentbetrokkenheid te stimuleren is door de vernieuwing (deels) te laten vormgeven door de docenten zelf. We spreken in dat geval van docentontwerpteams (DOTs). In dit korte artikel bieden we, op basis van ervaringen op de 5 deelnemende scholen, handvatten voor hoe je als school met een DOT aan de slag kunt gaan.
Dit delen:
Rubrics zijn overal. Ze worden gepropageerd in lerarenopleidingen, op nascholingen en studiedagen. Er worden boeken en websites aan gewijd. Er zijn (al dan niet lucratieve) apps, plugins en tools bij de vleet, de gevreesde doorlichting verwacht ze, en leerkrachten produceren en gebruiken ze sinds een tiental jaar braafjes en massaal. In deze gastblog werpt Ruben De Baerdemaeker een kritische blik op deze veelgebruikte onderwijshulpmiddelen.
