12 september 2023 
In dit opiniestuk in De Standaard bekritiseert Michiel Wils de huidige staat van het taalonderwijs in Vlaanderen. De afgelopen decennia is de focus verschoven naar communicatieve vaardigheden, ten koste van literatuur, grammatica en kennisrijke inhoud. Dit heeft geleid tot een perceptieprobleem: leerlingen en leraren zien de waarde van taalvakken niet meer in, wat bijdraagt aan het lerarentekort in vakken zoals Nederlands en Frans.
Wils benadrukt dat het lezen van boeken en het bestuderen van taal als cultureel en intellectueel fenomeen uit het curriculum zijn verdwenen. In plaats daarvan worden leerlingen overspoeld met vage, generieke leerdoelen, zoals “doelgericht communiceren”, zonder een duidelijke opbouw van kennis of woordenschat. Dit leidt tot willekeur en grote verschillen tussen scholen en leraren, wat de kansenongelijkheid vergroot.
Hij pleit voor een hervorming van het curriculum, waarbij kennisrijke inhoud en systematiek centraal staan. Leerlingen moeten weer in aanraking komen met literaire klassiekers zoals Karel ende Elegast en Van den vos Reynaerde, ongeacht de richting die ze volgen. Dit vereist heldere leerlijnen en een evenwicht tussen vaardigheden en kennis.
Wils’ oproep aan beleidsmakers is duidelijk: maak ruimte voor de schoonheid en complexiteit van taal in het onderwijs. Alleen zo kunnen leerlingen weer geprikkeld worden door de rijkdom van taal en literatuur, en kan het taalonderwijs zijn centrale plaats in het curriculum herwinnen.
Het huidige taalonderwijs schiet tekort door een eenzijdige focus op communicatieve vaardigheden. Een hervorming die ruimte maakt voor kennisrijke inhoud en literatuur is essentieel om leerlingen weer te inspireren en het lerarentekort aan te pakken.
Teacher trainer, junior researcher. Expertise Centrum voor Effectief Leren, Thomas More, Antwerpen.
Michiel was 8 jaar leerkracht in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs. Hij gaf Frans aan richtingen in zowel het aso, tso als bso. In 2021 is hij ook kort aan de slag geweest als pedagogisch begeleider voor de moderne vreemde talen met focus Frans in de regio Limburg. Binnen ExCEL zal Michiel zich voornamelijk bezig houden met professionalisering secundair onderwijs. Daarnaast zet hij ook zijn schouders onder één van de modelscholen en de ontwikkeling van de online leergang voor het basisonderwijs.
Lees het volledige artikel op Wij-leren.nl via deze link: https://wij-leren.nl/we_moeten_kinderen_weer_van_taal_leren_houden.php
Blogcollectief Onderzoek Onderwijs 
Prachtig artikel, maar waarom staat Michiel Wils niet meer zelf voor de klas? Al was het maar parttime? Ik zie helaas steeds vaker dat gedreven onderwijsmensen het vak toch verlaten om elders, op een ‘hoger’ niveau te gaan werken. Uiteraard is dat ieders vrijheid en ja, we hebben ook goede mensen nodig in de opleidingen en professionaliteitsontwikkeling, maar toch! Mijn idee is: blijf minstens deels voor de klas staan met je vakinhoudelijke drive en met je verdiepte professionalisering.
Zelf ben ik gepromoveerd en wel eens gevraagd voor een onderwijsadvies- of bestuursfunctie. Maar dat heb ik steeds naast me neergelegd en wel omdat mijn hart bij de leerlingen ligt. In mijn werk mag ik PO en VO combineren, heerlijk om zo een doorgaande leerlijn mogelijk te maken. Het is fantastisch om leerlingen enthousiast te zien worden van diepgaande kennis en sterke vaardigheden, ingebed in diepe liefde voor het onderwijs.
In de loop van al die jaren heeft het ook al een aantal leerlingen (mede) gestimuleerd om zelf ook het onderwijs in te gaan, zo mag ik af en toe terug horen.
Zelf zou ik ervoor willen pleiten dat alle onderwijsadviseurs en onderwijsbestuurders die direct of indirect door de overheid worden betaald minstens 20% van hun tijd voor de klas dienen te staan in de sector waar zij werkzaam zijn. Als demissionair premier Mark Rutte wekelijks les kan blijven geven, dan kan iedereen dat (PS ik ben geen fan van MR).
Wie niet (meer) voor de klas staat, weet niet waarover het gaat. Onderwijswetenschappers die niet meer voor de klas staan kennen hun onderzoeksobject niet. Onderwijs is een praxis-wetenschap in de Aristoteliaanse zin van het woord, dus een onderwijswetenschapper dient met een been in de wetenschap te staan en met zijn andere been in de onderwijsklei. Zo niet, dan is die wetenschapper hooguit een literatuurwetenschapper die artikelen publiceert gebaseerd op artikelen die gebaseerd zijn op artikelen die slechts af en toe van binnenuit het onderwijs meegemaakt hebben. Dan leef je in een ivoren toren, prima, maar dan ben je geen onderwijswetenschapper.
Dr. Bill Banning
LikeLike
Deels met je eens. Al vind ik dat je kort door de bocht gaat. Tien jaar ervaring is plots weg? En zo lang ben ik er nog niet uit…
Altijd graag lesgegeven trouwens. Ga het zeker ook terug opnemen in de toekomst. Maar ik wilde even andere ervaring opdoen en meer expertise verwerven in andere domeinen. Oordeel dus zeker niet te snel. Al deel ik de schrik voor de ivorentorenmentaliteit. Ik reken erop dat je me erop aanspreekt mocht ik me er schuldig aan maken.
LikeLike
Beste Michiel, zeer veel dank voor je reactie, helemaal terecht. Wat jou betreft, was ik te kort door de bocht, touché. Mooi dat je graag blijft lesgeven. Uiteraard wijs om andere ervaringen op te doen om breder expertise te krijgen. Veel succes dus. Het doet me deugd dat je de schrik voor de ivorentorenmentaliteit deelt.
Overigens heb ik ook enige ‘schrik’ voor onderwijsgevenden die nooit buiten de muren van hun klaslokaal of vak of school kijken.
Juist de wederkerige wisselwerking is vruchtbaar naar mijn idee.
LikeLike
Sorry, Bill, ik hang mijn rol als doctor in de pedagogiek maar aan de wilgen …
LikeLike
Hulde voor Michiel Wils! Om dit afschuwelijke verhaal over de taal van Nota Bene een Vlaming te moeten horen is voor ons, notoire Nederlandse taalverwoesters, een gotspe. Ik dacht dat wij hierin de internationale kampioen waren en dat in Vlaanderen veel meer goesting voor de taal te vinden was. Vreselijk om te horen, dit verhaal. Gaan jullie ons achterna, nee toch?
LikeLike