In deze blog, die ik vond via Larry Cuban, stelt Michael Trucano, een onderwijsexpert bij de Wereldbank, een paar belangrijke vragen over leren coderen en programmeren, die relevant zijn voor de Nederlandse situatie. Ook in Nederland horen we de roep om de 21ste-eeuwse vaardigheid coderen als verplicht vak op school in te voeren.

Over de vraag of alle kinderen zouden moeten leren programmeren wordt heel verschillend gedacht met zowel felle voorstanders als even felle tegenstanders. Voor een positief antwoord worden de volgende argumenten aangevoerd:

Kunnen coderen is een vaardigheid die relevant is voor de arbeidsmarkt. Het is maar de vraag of dat op de lange duur (‘2032’) ook geldt. Denk aan robots die kunnen programmeren, waardoor de behoefte aan programmeurs in de toekomst kleiner wordt.

Door te leren coderen leer je logisch nadenken en problemen oplossen. Dat is zeker een goed argument, maar daar tegenover stelt Yevgenyi Brikman: “Don’t learn to code, learn to think“.

Leren coderen kan helpen gelijke kansen te scheppen voor meisjes en jongens en kinderen met diverse sociaaleconomische achtergronden.

Trucano noemt nog een paar argumenten vóór coderen als verplicht vak. Hij loopt die een voor een langs en stelt daar telkens kritische vragen bij.

voor iedereen?

Er zijn goede argumenten om kinderen de mogelijkheid te bieden om te leren coderen en het is ook zinvol om alle kinderen tenminste te laten kennismaken met een manier van denken en problemen oplossen die inmiddels deel uitmaken van onze cultuur. Dat hoeft niet voor een beeldscherm te gebeuren. Onze kinderen moeten al veel te lang stilzitten op school. Veel leuker en inspirerender is het coderen te combineren met maken: ‘Maker Education’. In mijn eigen Maker+Klas en roboticalessen leren ze spelenderwijs coderen terwijl ze een robot bouwen.
Leren coderen kan zelfs tijdens de gymles. Op de site Levend Programmeren staat een spel waarvan de regels samen het algoritme vormen van een robot. Iedereen is in beweging en heeft veel plezier. Zo kan het dus ook.

We kunnen ons afvragen of leren coderen de enige manier is om jonge mensen te leren denken, problemen oplossen, creatief zijn en volwassen in de wereld staan. Literatuur (en in het algemeen plezier in lezen en schrijven), muziek maken, dansen, drama en sport zijn andere wegen waarlangs we het zelfde kunnen bereiken. Als we al die mogelijkheden op school bieden kunnen ze zelf kiezen wat het beste bij hen past.

• Voor we coderen als verplicht vak in het curriculum opnemen doen we er goed aan de vragen te stellen waarmee Trucano zijn stuk eindigt:
• Moeten we codeerles geven op school?
• Wat verstaan we onder ‘coderen’ in onze context?
• Wie moet die lessen geven en wie moeten het leren – een paar computernerds of iedereen?
• Kunnen we ons deze lessen veroorloven? Of, omgekeerd, kunnen we ons veroorloven deze lessen niet te geven als andere scholen of scholen in andere landen dat wel doen?
• Is het voldoende wanneer onze kinderen leren coderen, of gaat het er om dat ze de vaardigheden worden in ‘coderen om te leren’ – systematisch en gestructureerd denken? Daarmee wordt coderen relevant voor alles wat we in school leren.

Kortom, voor we overhaast coderen/programmeren opnemen in het kerncurriculum is het verstandig goed na te denken.

Dick van der Wateren

Als blogger en onderwijsauteur denk ik na over onderwijs en pedagogiek. In 2016 verscheen bij Uitgeverij Ten Brink mijn boek 'Verwondering' waarin ik een lans breek voor onderwijs op basis van vragen die leerlingen zelf bedenken. In 2020 verscheen mijn boek De Denkende Klas bij LannooCampus met praktische aanwijzingen om met leerlingen dieper te denken. Als vo-docent heb ik talentvolle en begaafde leerlingen begeleid die meer uitdaging nodig hebben, en leerlingen gecoacht met diverse problemen - onderpresteren, perfectionisme, levensvragen. Na een lang leven in het onderwijs en de wetenschap ben ik in 2017 een filosofische praktijk begonnen, De Verwondering, in Amsterdam. Daar heb ik gesprekken met volwassenen zowel als jongeren over levensvragen, zingeving, werk, studie, relaties.