5 oktober 2017 
Vanochtend vroeg koos ik om een deel van een teletekst bericht te Tweeten. Mijn Tweet kreeg snel veel bijval. Dat gezegd, ik verbaas mij wel dat er ook mensen zijn die aanstoot nemen aan deze tweet:
Eerst: Waarom heb ik deze Tweet geplaatst? Mijn simpele reden is dat – voor mij – deze twee ‘beroepsnamen’ kleinerend en zelfs denigrerend overkomen als wij het hebben over hooggekwalificeerde HBO afgestudeerden die een zeer belangrijk beroep uitoefenen. Ja, in het verleden was het normaal om deze leraren juffen (of zelfs juffie) en meesters te noemen, maar dit is geen reden om het te blijven doen. Het was in het verleden ook normaal om verpleegkundigen zusters en broeders te noemen maar hier zijn wij, zonder problemen, van afgestapt. Hetzelfde geldt voor de vroedvrouw die nu verloskundige heet. Buiten beroepsnamen was het in het niet al te verre verleden normaal om kleine mensen dwergen of lilliputters te noemen, mensen met een verstandelijke beperking of handicap idioten en later debielen te noemen (stond zelfs in de DSM) en dan heb ik het nog niet eens over normale, maar m.i. denigrerende en kleinerende namen voor mensen die bepaalde seksuele voorkeuren hebben, tot bepaalde bevolkingsgroepen (i.e., rassen) horen of uit bepaalde landen komen.
Vandaar dat ik Tweets als de vier hieronder niet echt / echt niet begrijp.
of
of
of neem deze zeer beschaafde reactie (hmm, dat “huilie huilie” komt mij bekend voor…):
Het lijkt zelfs – gezien de laatste twee zeer nette en erudiete Tweets – dat mensen er ook emotioneel van worden en een soort onduidelijke angst hebben voor, ja, voor wat eigenlijk? Dit begint voor mij te lijken op de reacties van mensen over Zwarte Piet. Het is onze traditie; blijf er van af!
Beste mensen: Tijden veranderen en het blijven steken in wat wij “altijd deden” of wat wij “altijd zeiden” is geen reden om niet te veranderen. Respect tonen voor iemand wordt ook bepaald door hoe je iemand ziet en daarvan afgeleid, hoe je iemand noemt (eigenlijk is deze relatie wederkerig), Je toont weinig respect voor een vrouw als je haar een wijf noemt, als was het jaren gewoon voor een echtgenoot om zijn vrouw zo te noemen (en wat dacht je van ‘moeder de vrouw’!) en kwam de benoeming zelfs voor in de literatuur.
Laten wij klein beginnen met meer respect te tonen voor deze zeer belangrijke beroepsgroep door niet meer te spreken van meesters en juffen, maar van onderwijzers, leraren, of docenten.
Daarna kunnen wij aan het grote werk van het omhoog tillen van het aanzien (via salaris, maatschappelijke positie, doorgroeimogelijkheden, enzovoorts) van de leraar.
Blogcollectief Onderzoek Onderwijs 
Ik was leraar en docent in het VO (klassieke talen en wiskunde) en ben van daaruit overgestapt naar het PO (Leonardo-onderwijs). Het woord “onderwijzer” wordt in het VO niet gebruikt, dat is typisch voorbehouden aan PO-leerkrachten. In het PO wordt de term docent niet of nauwelijks gebruikt en leraar eigenlijk ook niet. Ik vind het dus maar een matige verbetering: je blijft onderscheid maken tussen leerkrachten in het VO en PO. De term “juf” en “meester” hoor je niet in het VO, afgezien van de eerste paar weken in klas 1, waarin leerlingen zich nogal eens vergissen. Maar ze worden snel uitgejoeld door de andere brugpiepers, die inmiddels wel “mevrouw” en “meneer” zeggen, als ze jouw aandacht willen. Is “juf” en “meester” daarom denigrerend? Veel juffen en meesters zijn juist trots op die naam. Paul, is jouw probleem (met welke beroepsnaam voor het onderwijs dan ook) niet eerder, dat er überhaupt onderscheid gemaakt wordt tussen PO en VO? Mijn voorstel zou zijn: zorg dat elke leerkracht academisch gevormd is (zoals bijv. in Finland). Dan wordt de maatschappelijke positie vanzelf opgekrikt en is een gelijk salaris ook vanzelfsprekend. Overigens zijn “master” (universitaire graad) en “meester” allemaal verwant aan het Latijnse woord “magister”. Wat kan daar onrespectvol aan zijn?
LikeLike
Ingmaar,
Bedankt. Simpel antwoord: Helemaal niet! Ingewikkeld antwoord: Mij gaat het om het feit dat men accepteert dat een beroepsgroep gekleineerd wordt. Wat mij betreft schaf je evenals de salarisverschillen tussen PO en VO ook de beroepsnamen af. En wat betreft academische vorming ben ik het helemaal met jou eens (mijn blogs laten dat zien), maar dat heeft m.i. weinig te maken met een beroepsnaam. Mijn academische graad is Doctor maar mijn functie is hoogleraar en ik was vroeger docent en hoofddocent. Een afgestudeerde die voor/in de klas staat die een MA of PhD heeft is Master of Doctor, maar haar/zijn fubctie is docent of leraar.
LikeLike
Zeer eens, mij viel het ook op en ik dacht: zo wordt het nooit wat met het lerarentekort als we het juf en meester blijven noemen. Overigens vind ik dat juffen en meesters zelf best die benaming mogen gebruiken, net zoals verpleegkundigen zichzelf van mij ‘pleeg’ mogen noemen, maar we het niet zouden accepteren als iemand hun zomaar zo zou aanspreken. Kortom “juffen en meesters” is niet altijd denigrerend, maar kon in dit geval wel zo opgevat worden. En als ik mag nog een kleine nuancering: ze zijn niet alleen hoogopgeleide hbo-ers, maar steeds vaker ook master (zelfs universitair ;-).
LikeLike
In Frankrijk heet de lerarenopleiding voor leraren in het basisonderwijs: Institut Universitaire de Formation des Maîtres (IUFM): Universitair instituut voor de opleiding van meesters (en juffen). Om daar te worden toegelaten moet je in het bezit zijn van een vwo-diploma en een universitaire bachelor. Dan ben je er nog niet want om je tweejarige opleiding af te maken (een master) moet je nog door een concours heen. Officieel heten leraren in het basisonderwijs ‘professeur d’école’, hoogleraren professeur d’université. Maar een leraar in het basisonderwijs heet in de praktijk nog steeds een maître of een maîtresse. Ondertussen scoren onze meesters en juffen (heel wat minder hoog geschoold dan de Franse maîtres en maîtresses) met het onderwijs dat ze geven heel wat hoger dan hun Franse collega’s. Het onderwijs zit vol raadsels. ..
LikeLike