Het is een debat dat vaak terugkomt en dat we ook in ons mytheboek hebben besproken: hebben kleinere klassen nu wel of niet een positief effect. Of beter: zelfs Hattie die vaak als bron genoemd wordt om te zeggen dat kleinere klassen geen effect hebben, zegt wel degelijk dat ze een positief effect hebben. Het is echter een dure maatregel volgens de Nieuw-Zeelandse professor en er zijn volgens hem goedkopere maatregelen die meer effect kunnen hebben.

In ons boek legden we al uit dat er in feite maar een beperkt aantal studies zijn die verder gaan dan het vaststellen van correlaties en naar causale effecten gekeken hebben op langere termijn. Deze nieuwe studie voegt hier verdere evidentie aan toe, al is het ook weer niet zo dat de redenering van Hattie – dat er goedkopere, betere maatregelen zouden zijn – niet per se weerlegd wordt.

In deze studie keek men naar de gevolgen van een besluit in Californië waarbij de klassen van peuterklas tot  de 7-8 -jarigen verkleind werden van gemiddeld 28.5 leerlingen naar gemiddeld 20 leerlingen. Wat in deze paper mij vooral opvalt, is welk effect dit alles had op de demografie van de scholen en de klassen. Het is een argument dat ik nog niet eerder tegenkwam, maar wat blijkt: kinderen die anders naar duurdere, private scholen zouden gaan, blijken nu vaker voor publieke scholen te kiezen. Dit ligt wellicht in lijn met de idee dat bij veel ouders leeft, dat kleinere klassen beter zijn en dat ze daarvoor bereid waren meer te betalen. Als de klassen kleiner werden in de publieke scholen, verdween die noodzaak.

De effectgroottes die de onderzoekers vaststellen gaan van 0.11 tot 0.4 op vier jaar tijd. Mensen die zich heel erg richten op Hattie, zouden nu kennen stellen dat 0.11 geen groot effect is. Het antwoord is hier genuanceerder en 0.4 op vier jaar tijd is een mooi cumulatief effect. Een van de redenen waarom het genuanceerder is: door de klasverkleining waren er logischerwijze meer leerkrachten nodig. Deze nieuwe leerkrachten zorgden voor een initiële daling van het leereffect omdat leerlingen bij kersverse leerkrachten sowieso vaak iets minder leren. Even een oude slide opgedoken om dit duidelijk te maken:

Anderzijds vermoeden de onderzoekers ook dat net die demografische evolutie door de aanpak een rol speelt in het leereffect. De vraag is dan in welke mate dit ook het geval kan zijn in plaatsen zoals Vlaanderen waar er veel minder privé-onderwijs is (al bestaan er dan wel ook andere verschillen tussen scholen). Los van dit alles: voor kleinere klassen heb je dus ook meer leerkrachten nodig. Het kan ook zijn dat kleinere klassen de job van leerkracht misschien terug aantrekkelijker maken, maar dan nog gaat daar een tijd over.

1 ding blijft voor mij duidelijk: het verhaal van al dan niet kleinere klassen is en blijft een zeer genuanceerd verhaal.

Abstract van het onderzoek:

This paper sheds new light on general equilibrium responses to major education reforms, focusing on a sorting mechanism likely to operate whenever a reform improves public school quality significantly. It does so in the context of California’s statewide class size reduction program of the late-1990s, and makes two main contributions. First, using a transparent differencing strategy that exploits the grade-specific roll-out of the reform, we show evidence of general equilibrium sorting effects: Improvements in public school quality caused marked reductions in local private school shares, consequent changes in public school demographics, and significant increases in local house prices — the latter indicative of the reform’s full impact. Second, using a generalization of the differencing approach, we provide credible estimates of the direct and indirect impacts of the reform on a common scale. These reveal a large pure class size effect of 0.11 SD (in terms of mathematics scores), and an even larger indirect effect of 0.16 SD via induced changes in school demographics. Further, we show that both effects persist positively, giving rise to an overall policy impact estimated to be 0.4 SD higher after four years of treatment (relative to none). The analysis draws attention, more broadly, to conditions under which the indirect sorting effects of major reforms are likely to be first order.