Als je denkt aan bekende pedagogen of onderwijsdeskundigen, kom je al snel uit bij Steiner, Montessori, Freinet, of andere moderne schooldenkers. Maar de invloed van iemand als Jerome Bruner kan je wellicht niet onderschatten. Hij was namelijk een van de vaders van het sociaal-constructivisme en zelf-ontdekkend leren. Ook stelde hij het curriculum in de vorm van een spiraal voor, waarbij zijn stelling was dat elk kind op elke leeftijd met elk onderwerp in contact kan komen, maar in een andere vorm van abstractie of kennisniveau. Hij stapte zo in de voetsporen van Piaget en was onder andere een leermeester van Howard Gardner. De man werd meer dan 100 jaar en was nog steeds wetenschappelijk actief op zijn 93ste!

Een concept als ‘leeromgeving’ verwijst direct naar het sociaal-constructivisme. Ik probeer het kort door de bocht uit te leggen. De idee van het constructivisme is dat iedereen zijn eigen kennis construeert (daarom wordt het in de psychologie ook vaak een kennistheorie genoemd). Dit heeft 2 consequenties:

1. als iedereen zijn kennis construeert dan kan je moeilijk iemand iets aanleren, maar kan je enkel een omgeving creëren waarin hij of zij zichzelf iets bijleert: een leeromgeving.
2. Maar als iedereen zijn eigen kennis construeert, dan kan iedereen letterlijk iets anders zien. Hoe kom je dan tot gedeelde kennis? Door met elkaar in gesprek te gaan, het sociale in sociaal-constructivisme.

Vandaag is het sociaal-constructivisme een van de belangrijkere denkstromingen in onderwijs (naast nog steeds sporen van onder andere behaviorisme en cognitivisme), alhoewel het soms onbekend is dat er ondertussen de nodige tegenkantingen zijn. Hattie schrijft zo in zijn boek uit 2009 dat het een van de meest zekere manieren is om niks te bereiken, alhoewel hij in zijn boek ook verschillende deelaspecten (samenwerkend leren) wel als effectief benoemt.

Jerome Bruner was niet de enige vader van het sociaal-constructivisme, maar speelde een cruciale rol in de theorievorming en zo in ons hedendaags onderwijs. En nu is hij niet meer. Lees meer over Bruner hier.