Wat Gedachten Over Digitaal Geletterdheid
In het nieuwste nummer van Kader Primair over de thema Digitaal Geletterdheid (geschreven door Marijke Nijboer) is mij gevraagd om een kritisch licht op de ontwikkelingen te schijnen. In een notendop zou je mijn visie als volgt kunnen opvatten: ‘Digitale vorming alleen zinvol binnen schoolvakken’. Het hele artikel is hier te lezen.
Door een apart ontwikkelteam voor digitale geletterdheid op te richten, is de kans groot dat dit een apart vak wordt, zegt Paul Kirschner, hoogleraar aan de Open Universiteit. Dat is volgens hem de verkeerde weg.
Kirschner, die de leerstoel Onderwijspsychologie bekleedt: “Je moet in staat zijn om bronnen te kunnen beoordelen. Wat een betrouwbare bron is op het ene gebied, is niet per definitie betrouwbaar op een ander gebied. Dit moet je leren binnen het domein waar je mee bezig bent.”
Hij is kritisch over de definitie van digitale geletterdheid van SLO en Kennisnet, zeker als het werken aan deze vaardigheden niet binnen alle vakken wordt geïntegreerd. “Computational thinking gaat over het ontleden van een probleem in een reeks stappen die navolgbaar zijn. Dat moet binnen ieder domein geleerd en toegepast worden. Je kunt geen fatsoenlijke zoekvraag formuleren zonder kennis van het betreffende domein.”
In plaats van kinderen Powerpoint® of Prezi® te leren gebruiken, moet je ze trainen in het leren structureren en houden van een goede spreekbeurt of presentatie, zegt hij. “En laat ze daarin veel oefenen binnen alle vakken. Prezi en Powerpoint zijn maar gereedschappen, het gaat om de inhoud.” De hoogleraar ziet ook niets in het kinderen leren programmeren. “Het is onzin dat ze daardoor logisch leren denken. Ook dat leer je alleen binnen een bepaald domein. Leren programmeren heeft alleen zin als je dat zestien jaar achter elkaar bijhoudt; met eventjes leren programmeren kom je niet ver. Bovendien: de talen waarin we nu programmeren, bestaan straks waarschijnlijk niet meer. En gezien de ontwikkelingen van machine learning zou het mij niet verbazen als machines straks zichzelf programmeren.”
Het opleiden van goede leraren, met een brede algemene ontwikkeling en goede digitale vaardigheden, is volgens Kirschner de beste manier om kinderen goed voorbereid de maatschappij in te sturen. “Die toerusting van leraren moet liefst niet via bijscholing gebeuren, maar al op de lerarenopleiding.”