Enkele eenvoudige feiten: er zijn 24 uren in een dag en een deel daarvan moet je echt wel slapen. Meer nog, kinderen moeten genoeg slapen voor hun gezondheid en hun ontwikkeling. De Vlaamse kinderen hebben bovengemiddeld veel uren les in vergelijking met andere OESO-landen, voor iedereen (nog) meer is wellicht echt geen optie.

Ik begin hierover omwille van twee types van onderwijsartikels in de media. Aan de ene kant lees je berichten over de achteruitgang, zoals recent begrijpend lezen, wiskunde, Frans,… Aan de andere kant zijn er de nodige pleidooien voor extra taken voor het onderwijs. Ik hield het ooit bij, dit is een greep uit de pleidooien:

• Lessen borstvoeding
• Lessen over privacy
• Mediteren
• Programmeren
• Financiële geletterdheid
• …

Het is zeker niet zo dat meer uren les noodzakelijk tot meer leren leidt, maar het omgekeerde is nog minder waar: als je minder uren aan lezen besteedt, dan is de kans klein dat begrijpend lezen zal verbeteren. Als je ziet dat het aantal uren dat in Vlaanderen hieraan besteed wordt op tien jaar tijd quasi halveerde, moet je niet verbaasd zijn dat onze kinderen op dit vlak sterk achteruit gaan, idem met het aantal uren wiskunde in de meer uitdagende richtingen. Tijd is zeker niet de enige factor die de huidige achteruitgang kan verklaren, maar speelt volgens mij wel degelijk een rol.

Het opstellen van onderwijscurricula gaat altijd over keuzes maken. Je kan kinderen niet eeuwig in de schoolbanken laten zitten, noch kan je verwachten dat de universiteit een verlengd leerplichtonderwijs wordt waarbij basisvaardigheden aangeleerd worden. Dit zou oneerlijk zijn tegenover de kinderen die niet naar het hoger onderwijs gaan.

Meer en meer zien we dat de basisvaardigheden van onze jongeren onder druk komen te staan. We mogen het als samenleving niet pikken dat bijna 1 op 5 vijftienjarigen laaggeletterd zijn (voor de Nederlandse lezers: bijna 1 op 4). De kans dat ze dit nog inhalen is spijtig genoeg wellicht klein. Ik heb me zelf nog niet vaak uitgesproken over wat al dat niet in de eindtermen moet komen, maar ik denk dat het hoog tijd is voor een kerntakendebat in ons onderwijs. Wat moet op de eerste plaats komen? Wat zijn die basisvaardigheden die onze kinderen nodig hebben?

Laten we die basis in orde brengen en daarna zien waarvoor er nog ruimte is. De kans is trouwens reëel dat als bijvoorbeeld begrijpend lezen, maar ook luister- en schrijfvaardigheden meer aandacht krijgen, de andere inhouden makkelijker en misschien zelfs sneller verwerkt zullen worden.