Van topschool naar zorgenkindje
Op dinsdagochtend 16 april stond er in De Limburger een artikel met de titel ‘Van topschool naar zorgenkindje”. Het ging over het Stella Maris College in Meersen. Sinds die school koos, zonder aanwijsbare redenen voor de Kunskapskolan-methode (gepersonaliseerd leren naar Zweeds model)
– behalve misschien dat het hip klonk – zien ze “fors minder aanmeldingen, klagende ouders en een opgestapte directeur. Hoe het Stella Maris College in Meerssen van topschool tot lijdend voorwerp van een lopend inspectie-onderzoek werd.”

Er is een beroemde Amerikaanse gezegde: If it ain’t broke, don’t fix it (als het niet kapot is moet je het ook niet repareren). Stella Maris College in Meerssen stond bekend bij ouders en kinderen als goede, zeer gewilde school. De kinderen kregen goed onderwijs, de resultaten waren uitstekend, de leerkrachten waren bekwaam en ouders van heinde en ver stuurde hun kinderen naar die school. Terwijl er niets aan de hand was (d.w.z. niets was gebroken) besliste men daar om het onderwijs tocht stevig te veranderen (d.w.z. repareren)! De hippe Kunskapsskolan-methode uit Zweden moest zo nodig worden ingevoerd. Ik had heel veel van deze methode gehoord, maar mijn laatste bezoek aan Zweden leerde mij dat veel mensen daar grote problemen hebben met die wondermethode en zijn die scholen liever kwijt dan rijk. Cijfers daar gaan achteruit, kinderen ontberen de nodige basiskennis, enzovoorts. Maar voor de Nederlander is het sexy, vernieuwend en innovatief, dus…Goed getrainde docenten worden coaches, er worden geen standaardlessen meer gegeven maar ‘gepersonaliseerd’ onderwijs op leerpleinen waar leerlingen eigenaren van hun eigen leerproces worden en zelf hun eigen leertempo bepalen (de inhoudsloze maar hip-klinkende kreten van onderwijsgoeroes en hun volgelingen vliegen je hier om de oren), het advies van de toenmalige directie die stevige vraagtekens had werd genegeerd, en dit ‘hippe’ onderwijsconcept werd ingevoerd. En nu zijn de rapen gaar. Ouders en leerlingen zijn ontevreden en lopen weg, betrokkenen zeggen dat het chaos is op de school en een hoog aangeschreven school is een zorgenkindje geworden. En wat horen wij? In ieder geval niet dat het een domme onnodige zet was om de school te herinrichten, maar dat “we hadden ons curriculum niet op orde”, er “een strakke leiding is nodig is”…

Ik heb een andere nieuwe kreet , naast ‘If it ain’t broke, don’t fix it’, die ik zou willen toevoegen aan discussies over het al dan niet vernieuwen van het onderwijs, namelijk: Stilstaan is niet achteruitgang maar een gelegenheid voor reflectie’. In het Engels zegt men misschien zeggen ‘stop and smell the roses’. Neem de tijd om goed te kijken naar wat je al hebt. In Nederland hebben (of hadden) wij uitstekend onderwijs waar er af en toe wat aan te merken viel, maar… Voor dat je iets nieuws gaat bedenken of doen, kijk eerst goed naar wat je hebt, ga na wat er echt mis en verbeterd kan/moet worden en als je dat allemaal hebt gedaan, dan doe iets maar met beleid.
Tot slot: Het is de hoogste tijd dat wij ophouden met het uitvoeren van zulke ingrijpende experimenten in het onderwijs. Twee van de belangrijkste conclusies van de Commissie Dijsselbloem waren dat: (1) de analyse van problemen tekort schoot en (2) er grote risico’s werden genomen met kwetsbare leerlingen Leerlingen zijn geen proefdieren! De schade die je hen aanbrengt blijft hun leven lang,