Interview aan mij door Monique Evers, Limburgs Dagblad, woensdag 21 januari 2015
Onze kinderen hebben moeite met rekenen, zegt prof. dr. Paul A. Kirschner, hoogleraar onderwijspsychologie aan de Open Universiteit in Heerlen. „Om daar wat aan te doen hebben ze in ‘Den Haag’ een stok achter de deur bedacht: de rekentoets. Maar een toets zorgt er niet voor dat de kinderen beter leren rekenen. Nee, we hebben het hier over twintig jaar slecht rekenonderwijs. Dáár moet je wat aan doen.” De komst van die rekentoets begon een aantal jaren geleden met de constatering dat studenten van de Pabo, de juffen en meesters van de toekomst, niet goed konden rekenen. Die studenten moeten straks wel onze kinderen en kleinkinderen leren rekenen. „Dus krijgen Pabostudenten nu een rekentoets. En drie kansen om hem over te doen. Als ze de toets dan halen, kunnen ze rekenen op het niveau van ongeveer groep 8. Op dat moment vinden wij ze kennelijk geschikt om rekenonderwijs op de basisschool te geven. Ze hebben dan het minimale in huis.”
Daar komt bij, zegt Kirschner, dat bijna alle basisscholen tegenwoordig de kinderen het zogenaamde realistisch rekenen leren. Ze tellen knikkers en delen pizza’s. Kinderen leren rekenen in een context. Het idee is dat als ze zich er iets bij voorstellen, ze beter zullen rekenen. „Maar ik vind dat je kinderen moet leren om te automatiseren. Hoofdrekenen dus. Dat is zonder rekenmachine. Want dat is ook zo’n punt. Bij die nieuwe rekentoetsen mag je bij een groot deel van de opgaven een rekenmachine gebruiken.”
„Kijk hier, een som waarbij je het migratiesaldo moet uitrekenen. Er komen termen als emigratie en immigratie in voor. Daar moet je dan wel de betekenis van kennen. Is dit rekenen? Wat wordt hier eigenlijk getoetst, lezen, rekenen…?
Het is vooral een leestoets waar je een rekenmachine bij mag gebruiken”, zegt hij. Die rekentoets, mits die goed zou zijn, lijkt te zijn gemaakt om te constateren dat het fout is gegaan met ons rekenonderwijs, volgens Kirschner. „Want heel veel scholieren haalden de toets niet.Wat zegt dat over de toets? Wat zegt dat over het rekenonderwijs?”
Hoe zal het nu verder gaan? „Teach to the test, daar zal het wel op neerkomen. Scholen zullen kinderen een spoedcursus geven waarin ze toewerken naar de rekentoets. Er zullen ouders zijn die hun kinderen gaan of laten bijspijkeren. Commerciële bureaus zullen een gat in de markt zien”, voorspelt Kirschner. „Maar de vraag is natuurlijk: hebben we de kinderen goed leren rekenen? Ze leren het niet goed op de basisschool, ze leren het nauwelijks op de middelbare school en aan het eind gaat we testen. Waar ben je dan mee bezig?”
Dus moeten we wat de hoogleraar betreft af van het realistisch rekenen. „Automatiseren en uit het hoofd rekenen. Laten we de kinderen leren hoe de schaakstukken lopen, voordat we met ze gaan schaken.”