Acht evidence-informed standaarden voor pabo’s en lerarenopleidingen

Recentelijk verscheen er in Engeland een landelijk kader voor lerarenopleidingen. De Nederlandse en Vlaamse overheden zouden m.i. dit goede voorbeeld moeten volgen.

De kwaliteit van de leraar is op school de belangrijkste factor die het leren beïnvloedt. Dat hebben ze in Engelandië goed begrepen. Op 1 november publiceerde de Britse overheid een zeer interessant document: het ITT (Initial Teacher Training) Core Content Framework[1]. Dit kader definieert de ‘bagage’ die iedere leraar minimaal moet meekrijgen in de opleiding. Ik citeer (in vertaling, de cursivering/onderstreping is van mij):

De initial teacher training (ITT) core content framework definieert in detail de minimale basisrechten [minimum entitlement] van alle leraren in opleiding. Op basis van het best beschikbare bewijs, wordt de inhoud uiteengezet waarop ITT-providers en hun partners moeten putten bij het ontwerpen en leveren van hun ITT-programma’s.

Het ITT Core Content Framework legt een verplichting op aan aanbieders van initiële lerarenopleiding – en hun partnerscholen – om aan dit recht te voldoen. In de rekruterings- en retentiestrategie van leraren [Teachers’ Recruitment and Retention Strategy] hebben we duidelijk gemaakt dat leraren ondersteuning van hoge kwaliteit verdienen gedurende hun hele loopbaan, vooral in de eerste jaren van lesgeven wanneer de leercurve het steilst is. Dit is in lijn met andere gewaardeerde beroepen zoals geneeskunde en rechten. We weten dat het beroep onze overtuiging deelt, daarom beschrijft het ITT Core Content Framework een gedetailleerde beschrijving van deze gedeelde ambitie, inclusief hoe stagiairs moeten worden ondersteund om hun eigen werklast en welzijn te beheren terwijl ze trainen en hun carrière beginnen in school.

Het ITT Core Content Framework is ontworpen om de ontwikkeling van leraren-in-opleiding op vijf kerngebieden te ondersteunen, te weten: gedragsbeheer, pedagogiek, leerplan, beoordeling en professioneel gedrag. Het uitgangspunt is dat hoe beter de leraar, hoe beter het leren gaat en dus hoe beter het is voor de leerlingen. Dat geldt voor alle leerlingen en in het bijzonder voor leerlingen uit gezinnen met een lage sociaal-economische status, met laagopgeleide ouders, en bij wie Nederlands (voor ouders of kind) niet de moedertaal is.

Een kenmerk van topleraren is – zoals John Hattie heeft onderzocht – een diep, conceptueel begrip van de inhoud van hun vak, van didactiek en van hoe kinderen leren. Dit maakt hun kennis meer georganiseerd en daarmee zijn ze beter in staat verbanden te leggen tussen (nieuwe) inhouden en de voorkennis van leerlingen, deze te verklaren en over te brengen. Ze weten leerinhoud beter te verbinden aan andere onderwerpen in het curriculum, (leer)problemen van hun leerlingen te monitoren en hun relevante en nuttige feedback te geven.

Niemand wordt als topleraar geboren: dat word je dankzij een goede vooropleiding (oftewel een gestructureerde introductie tot de kern van kennis, gedrag en vaardigheden die goed onderwijs definiëren), dankzij je ervaring en de coaching van deskundige collega’s, en door voortdurend bij te leren. Het Britse ITT-kader bestaat uit acht standaarden:

1. Hoge verwachtingen hebben van leerlingen.

2. Leerlingen vooruit helpen (weten hoe leerlingen leren en daarnaar kunnen handelen).

3. Beschikken over gedegen kennis van vak, domein en curriculum.

4. Gestructureerde lessen plannen en verzorgen.

5. Adaptief lesgeven.

6. Nauwgezet en productief toetsen.

7. Gedrag van leerlingen (bij)sturen.

8. De eigen professionalisering vormgeven (coaching en terugkoppeling van collega’s, openstaan voor terugkoppeling van de eigen praktijk, kritisch omgaan met onderzoeksresultaten, bouwen aan een netwerk binnen en buiten de school).

Elk van deze standaarden is onderbouwd met onderzoek (evidence-informed). Bij elke standaard horen doelen (een lijstje ‘leer te …’), die zijn gebaseerd op het best beschikbare onderwijsonderzoek. Bij de eerste – hoge verwachtingen – luidt bijvoorbeeld het bovenste doel: leraren kunnen het welzijn, de motivatie en het gedrag van hun leerlingen beïnvloeden en verbeteren. Er staat ook bij hoe je dit als leraar bereikt en in de praktijk brengt, gebaseerd op kennis uit onderzoek en gesprekken met deskundigen, zoals onderzoekers, pedagogische centra en leraren zelf. Zo wordt er bij de eerste standaard onder andere vermeld: draag uit dat je gelooft in het potentieel van alle leerlingen, door duidelijke, consistente en effectieve begeleiding bij uitdagende maar haalbare taken, binnen een even uitdagend curriculum. En creëer een positieve leeromgeving, waar fouten maken en ervan leren tot de dagelijkse routine behoren, zodat leerlingen zich willen inzetten en doorzettingsvermogen tonen. Per standaard leiden verwijzingen naar het onderliggende onderzoek en verder leesmateriaal.

Zelf deed ik recent met collega’s Tim Surma, Kristel van Hoyweghen en Gino Camp onderzoek naar de twee meest effectieve leerstrategieën en in hoeverre zijn deze opgenomen in leerboeken en syllabi van Nederlandse en Vlaamse lerarenopleidingen. Dat laat, op z’n zachtst gezegd, te wensen over blijkt uit onze analyse ([MM1] [AL2] zie ook mijn blogs: Toetsen als leer- en studiestrategie, en Verandering van Spijs doet Leren). Zo is er uiteraard nog veel meer kennis uit onderzoek beschikbaar. Het zou de Nederlandse overheid sieren als ook zij de stap zette naar een basiscurriculum voor alle lerarenopleidingen. Het ITT Core Content Framework ligt al klaar: het zou weinig moeite kosten om het document te vertalen voor ons kikkerlandje.

Referenties

Department for Education (2019). ITT Core Content Framework. https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/843676/Initial_teacher_training_core_content_framework.pdf

Hattie, J. (2003, October). Teachers make a difference: What is the research evidence? Paper gepresenteerd tijdens de Australian Council for Educational Research Annual Conference on Building Teacher Quality, Melbourne. https://research.acer.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1003&context=research_conference_2003

Surma, T., Vanhoyweghen, K, Camp, G., & Kirschner, P. A. (2018). Distributed practice and retrieval practice: The coverage of learning strategies in Flemish and Dutch teacher education textbooks. Teaching and Teacher Education, 74, 229-237.

[1] Het ITT Core Content Framework en de onderliggende bronnen waarop het is gebaseerd, zijn beoordeeld en goedgekeurd door de onafhankelijke Education Endowment Foundation.