Deze en de volgende posts van Hartger Wassink gaan over de vraag hoe we onderwijsdoelen, die minder goed meetbaar zijn, omdat ze meer op het gebied van pedagogiek en vorming liggen dan op dat van kennisverwerving, zichtbaar kunnen maken zodat we er verantwoording over kunnen afleggen. Die vraag werd hier eerder gesteld en was de start van het project Scholen Zelfevaluatie.
Hartgers zoektocht brengt hem langs High Tech High in San Diego en een school in de buurt van Boston. Dit zijn scholen die hun doelen veel breder hebben gesteld dan leerlingen klaarstomen voor toetsen en examens. Nederlandse scholen die het zelfde willen, of al in de praktijk brengen, komen vaak onzacht in aanraking met de behoefte hier om over alles rekening en verantwoording te geven.
Veel scholen in Nederland zijn bezig met wat je ‘brede leerdoelen’ kunt noemen, of andere concepten, of ‘eigen kwaliteit’ zoals de Inspectie dat noemt. Vaak wordt daar tegenwoordig de drieslag van Gert Biesta voor gebruikt, om duidelijk te maken dat de school naast kwalificatie van leerlingen zich ook richt op socialisatie en persoonsvorming. En zeker dat laatste is lastig om je over te verantwoorden.
Want waar je de resultaten op het vlak van kwalificatie en socialisatie tot op zekere hoogte kunt standaardiseren en meten, daar is dat met persoonsvorming een stuk lastiger. Het wordt wel geprobeerd, maar dan blijf je hangen in de psychologische kenmerken die wat makkelijker te meten zijn, terwijl de scholen die de term gebruiken, vaker de pedagogische aspecten bedoelen.
Bijvoorbeeld: of een kind zelfvertrouwen heeft, kan samenwerken, plannen, tegenslag overwinnen, is in zekere zin allemaal psychologisch te ‘meten’. Maar dan hebben we het over persoonlijkheidskenmerken. Persoonsvorming gaat over hoe het kind zich verhoudt tot de wereld om zich heen, of het zich daarmee verbonden voelt, hoe het aan die wereld bij zou willen dragen. Dat is alweer een stuk lastiger, want daarin heeft ieder kind zijn eigen verhaal.
Een voorbeeld hiervan vond ik in de voorbereiding op de website van High Tech High. Een van de ‘brede leerdoelen’ die zij hanteren is het ‘voeden van een cultuur van thuishoren’. Het mooie vind ik, dat zij dit doel verder toelichten op hun website en er zelfs al een uitwerking bij geven, van de manier waarop ze hun ‘resultaat’ op dit doel verantwoorden. Een citaat:
HTH schools create safe, inclusive environments where all students feel a sense of belonging, are supported with socio-emotional needs, develop strong relationships and experience joy.
To proactively avoid negative behaviors that result in suspensions, HTH is focused on further developing a culture of belonging. To achieve this goal, HTH teachers practice a learner centered, inclusive approach that supports student wellness and challenges each student. All students are known well by their teachers, engage in and create meaningful work, and are challenged to develop growth mindsets as they meet high expectations beginning in kindergarten and extending through grade twelve. HTH students are encouraged to think of themselves as inquisitive, resilient lifelong learners, who have agency in their learning and achievement.
De manier waarop ze de verantwoording doen, vind ik dan wel weer Amerikaans: er wordt een kwantitatieve indicator gekozen en die wordt gekoppeld aan een benchmark. Dat vind ik wat tegenstrijdig, en toch ook weer boeiend. In ieder geval kiezen ze een indicator en geven ze onmiddellijk het resultaat, dat is al meer dan veel andere (Nederlandse) scholen doen.
Nu gaat het me er niet om, dat scholen in Nederland deze vijf brede doelen zouden moeten overnemen. Net zo heb ik er soms moeite mee, dat scholen klakkeloos de drie doelen van Gert Biesta in hun beleidsplannen opnemen. Het gaat erom, dat je met elkaar in en rond de school het gesprek voert over waarom je deze doelen wilt formuleren, waarom je daar bepaalde woorden voor kiest en hoe je dat wilt concretiseren in waarneembare situaties in de realiteit.
Voor die laatste stap is de betrokkenheid van professionals en ook leerlingen en ouders in mijn ogen onmisbaar. High Tech High heeft hier een lange ervaring mee en ik ben erg benieuwd naar wat ik over dat gesprek over professionele verantwoording in de school van hun kan leren.
Deze post verscheen eerder op mijn blog De Professionele Dialoog.
Dit delen:
wpDiscuz
