Op 24 februari schreef Paul Kirschner op dit forum een stuk getiteld ‘Snel de Put Dempen? Effecten van Motivatie en Betrokkenheid?’.  Als zijn conclusie klopt dat “intrinsieke motivatie zich niet vertaalt in hogere leerprestaties” kunnen wij docenten ons een hoop energie besparen. Dan hoeven wij ons niet meer in te spannen om leerlingen te motiveren. Echter het stuk roept onmiddellijk de nodige vragen op. Hierbij mijn reactie.

Beste Paul,

Ik ben blij om te lezen dat je je in je antwoord aan Hartger verontschuldigt met de woorden: “mijn excuses als ik het idee heb gegeven dat ik het over D & R had.”

Ik heb echter ook je column in de laatste Didactief gezien. Met toch echt in dubbel grote letters de titel: “Motivatie, het ongelijk van Ryan en Deci”.

Dat is geen suggestie meer dat je het over Deci & Ryan hebt, maar een regelrecht afserveren van beider Self-Determination Theory. Veel mensen die Didactief wel lezen en dit blog misschien niet, zijn nu wel heel erg op het verkeerde been gezet. Ga je je in Didactief ook verontschuldigen?

Appels zijn geen peren

Daarnaast ben ik benieuwd naar je antwoord op de reactie van Ron Weerheijm. Die vraagt zich daarin af in hoeverre …

als ‘rekenen’ opschaalbaar is naar een brede inhoud van onderwijs, ofwel of een enkele tool op eenzelfde manier benaderd kan worden als een groot idee als ‘je willen ontwikkelen’ of ‘interesse hebben in de wereld om je heen’.

Ik wil dat graag nog wat sterker formuleren: Hoe kan het dat je een onderzoek onder basisschoolkinderen en uitsluitend betrekking hebbend op hun rekenmotivatie gebruikt om te concluderen dat het motiveren van pubers op middelbare scholen in Nederland zinloos is? Er lijkt me een groot verschil in bv gezeglijkheid van basisschoolkinderen en pubers te bestaan. Daarnaast is ‘leuk vinden’ een betrekkelijk versimpelde definitie van motivatie. Tenslotte is het de vraag hoe de wel/niet gemotiveerde kinderen daarna verder zijn begeleid. Allemaal zaken die niet duidelijk worden uit jouw beschrijving van het onderzoek maar die wel grote invloed hebben op de onmogelijkheid van overdracht van hun conclusie naar onze situatie.

Geloven of bewezen

Ook ik heb maar eens een handboek opengeslagen: Handbook of motivation at school uit 2009 waarin ook Ryan en Deci op de pagina’s 171 t/m 195 uitgebreid ingaan op de implicaties van de Self-Determination Theory op schoolse motivatie. Ze geven daar de nodige referenties van onderzoeken waarin de hypothese dat meer motivatie tot betere leerresultaten leidt bevestigd wordt (zie pagina 175).

Ook nadien zijn er meerdere bevestigende artikelen verschenen. Het zou natuurlijk kunnen dat alle niet-bevestigende artikelen in de prullenbak verdwenen zijn, maar vooralsnog ga ik uit van een reeds behoorlijk onderbouwde en vaak bevestigde hypothese. Zijzelf schrijven letterlijk:

Indeed, there is a large literature at this point on such effects of controlling versus autonomy-supportive approaches to learning. These studies [… ] indicate that students tend to learn better when they are intrinsically motivated, especially on heuristic tasks or those requiring conceptual development and understanding.

Geen goeroes, geen adepten, wél degelijk wetenschappelijk onderzoek.

Poten in de klei

Ik ben 38 jaar docent geweest in onder- en bovenbouw van het mavo/havo/vwo en was daarnaast 25 jaar schoolcounselor. Met beide poten in de klei pal naast die sloot die nu wel erg gevaarlijk aan het worden is. Maar gelukkig ben ik geen koe. In beide niet-koe-rollen heb ik ruime hoeveelheden niet-gemotiveerde leerlingen in klas en spreekkamer gehad. Misschien verbaast het jou, maar ik heb bij velen meegemaakt hoe het gebruiken van de principes van de Self-Determination Theory tot een toenemende motivatie leidde.

Motivatie leidt in eerste instantie vooral tot ‘iets willen’. En jongeren missen vaak de metacognitie en het doorzettingsvermogen nog om dat ‘willen’ om te zetten in ‘meer gaan doen’. Zodra je ze ook ook bij dit laatste ondersteunt zie je de leerresultaten omhoog schieten. Hoe zulke motivatie-gesprekken in hun werk gaan kun je lezen in een eerder blog van mij op Onderzoek Onderwijs. Of lees de meer recente artikelen van mijn hand op mijn website.

Verder onderzoek?

Uiteraard vormen bovenstaande ervaringen slechts een hypothese op basis van anekdotisch bewijs van een werker in het veld. Daarnaast echter hoor ik van de docenten in mijn trainingen (inderdaad: over hoe je leerlingen motiveert) ook zeer regelmatig zeer positieve berichten van deze strekking.
Het zou dus mooi zijn om dit nog eens met goed en valide onderzoek te checken. Iets voor jou misschien? Ik ben bang van niet zo leid ik af uit je antwoord aan Hartger:

… maar ik blijf een onderzoeker naar en voorstander van goede instructie.

Klinkt sterk alsof je sommige uitkomsten wel erg veel liever wilt geloven dan andere.

Bronnen

Ryan, R.M. en Deci, E.L. (2009). Promoting Self-Determined School Engagement: Motivation, Learning, and Well-Being. In K.R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of Motivation at School (pp 171-195). New York and London, Routledge, Taylor & Francis Group.

Hier vind je ongeveer alle vroegere en recente wetenschappelijke artikelen over de Educatieve kant van de Self-Determination Theory.