Als zowel opgeleid als “geleerd” persoon (althans in de ogen van sommigen) moet ik zeggen dat dit stuk van McGowan één van de meest onzinnige – in de letterlijke zin van het woord – stukjes prietpraat is die ik sinds lange tijd heb gelezen.

Om te beginnen bij het begin, zowel letterlijk als figuurlijk: de eerste zin zet de toon. De auteur begint, “Het begrip onderwijs impliceert dat er een pad naar een definitieve, afgeronde staat is waarin een individu is “opgeleid”” [origineel: [T]he notion of education implies that there’s a path towards a definitive, finished state wherein an individual has become “educated”]. Wie zegt dat het begrip onderwijs deze onzin impliceert? Hoe komt McGowan daarbij? Onderwijs behelst zowel formeel als niet-formeel en informeel leren; het is niets meer dan een situatie waar de leerervaring extern wordt georganiseerd en waar lerenden van instructie worden voorzien. Het kan een school, een kunst-en-ambachten club, enzovoorts zijn (Van Merriënboer, Kirschner, Paas, Sloep, & Caniëls, 2009). Als iemand die de afgelopen 33 jaar bijgedragen heeft aan het ontwerpen en ontwikkelen van instructie voor levenslang leren, weet ik niet of ik moet lachen, huilen of boos zijn als zulke onzin wordt uitgekraamd. In het formele – en ook initiële – onderwijs wordt de basis gelegd voor het kunnen begrijpen en interpreteren van alle informatie die tot ons komt in zowel formele als niet-formele en informele situaties. Zonder deze basis kunnen we niet lezen, schrijven, optellen, aftrekken, Googlen®, enz. En zonder deze basis zijn wij ook niet in staat tot interpreteren, analyseren en evalueren van informatie. En van de dwaze lezers die zullen beweren dat rekenen niet meer nodig is, omdat onze alomtegenwoordig rekenmachines (dwz, onze smartphones) het werk voor ons kunnen doen, kan ik alleen maar veronderstellen dat deze zelfde lezers ook bij hoog en bij laag zullen beweren dat leren schrijven en lezen ook niet langer nodig is omdat computers ook onze spraak kunnen omzetten in tekst en andersom.

In de tweede zin stelt de schrijver dat er een “eindstaat is van zijn opgeleid zijn … [en dat onderwijs] niet langer zinvol is” [end state of being educated…[and that it] is no longer meaningful]. Nee. De eindstaat van het onderwijs is niet “opgeleid zijn”, maar tot hetb einde van het initiële onderwijs opgeleid zijn is simpelweg een tussenstaat; een staat die ons in staat stelt om verder te leren op een effectieve, efficiënte en plezierige manier.

Diezelfde tussenstaat stelde de schrijver in staat om naar een dure universiteit te gaan alwaar zij bepaalde vaardigheden heeft opgedaan, waardoor zij nu haar schrijfsels kan verspreiden. Haar opleiding heeft er tevens aan bijgedragen dat zij geld kan verdienen als goedbetaalde adviseur die advies verleent aan zowel “kleine start-ups [als] beursgenoteerde, Fortune 500 bedrijven”. Zonder dit initiële onderwijs zou haar blog zeer waarschijnlijk niet bestaan en zou deze mevrouw geen goed salaris kunnen verdienen om er een redelijk fatsoenlijk leven op na te houden.

Verder zijn er veel ‘niveaus’ van opgeleid zijn (hier geen oordeel bedoeld met ‘niveaus’). De ene persoon wordt opgeleid om een auto te repareren, de ander om hetzelfde te doen met een menselijk lichaam. Beiden (moeten) blijven leren nadat ze hun initiële opleiding hebben afgerond. Soms doen ze dit formeel via door de overheid geaccrediteerde opleidingen, soms niet-formeel door seminars/cursussen te volgen en dan weer informeel door te praten met collega’s of het lezen van professionele publicaties. Ik neem aan dat de auteur haar auto naar een automonteur brengt voor diagnose en reparatie en dat ze naar een arts gaat als ze ziek is. Met andere woorden, in beide gevallen dus naar mensen die oorspronkelijk zijn opgeleid zijn in een formele onderwijssituatie, zich daar hebben gespecialiseerd in een bepaald domein en dan verder blijven leren gedurende hun verdere loopbaan.

Tussen haakjes: ik blijf me verbazen dat mensen die zeggen en schrijven hoe slecht het onderwijs was/is zich niet realiseren dat ze hun posities in het leven en de maatschappij hebben bereikt in datzelfde “gebroken systeem” dat ze zo verafschuwen. Deze mensen blijken ook gebruik te maken van allerlei soorten diensten bedacht, gemaakt en bemenst door individuen die product zijn van dat verfoeide systeem. Ik kan niet begrijpen dat deze mensen niet beseffen dat ze in staat zijn om informeel en niet-formeel te leren gedurende hun leven en loopbaan dankzij het feit dat ze, in eerste instantie, zo werden opgeleid. Ze lijken te denken dat zij zo briljant zijn geworden ondanks dat systeem. Ik heb ooit hierover een blog geschreven met de titel “Als het onderwijs zo slecht is, waarom weet jij het dan zo goed?”.

Ik ben geneigd om het hele stuk op deze manier door te akkeren, maar ik kies ervoor om dat niet te doen. Ik heb tijdens mijn opleiding geleerd en gedurende mijn “agile” levenslang leren ervaren dat, als de oorspronkelijke premissen zo gebrekkig zijn als dezen (formele drogredenen zijn, dus), dan is de rest van het argument (datgene wat wordt afgeleid uit de drogredenen) ook gebrekkig en dus is verder argumenteren nutteloos en niet nodig.

Het enige dat het stuk zelf probeert te doen is deze gebrekkige premissen te bewijzen aan de hand van een aantal prognoses voor en extrapolaties op de toekomst die door denktanks de wereld in gestuurd zijn. Niet echt wetenschappelijk, maar ik neem aan dat de auteur zou zeggen dat wetenschap ook onzin is En wat denkt de orakel Mitra hierover? Hij zet op Twitter®: “Eindelijk stevige steun” [At last, some solid support]. Ja, zo stevig als een luchtkasteel!

Van Merriënboer, J. J. G., Kirschner, P. A., Paas, F., Sloep, P. B., & Caniëls, M. C. J. (2009). Towards an integrated approach for research on lifelong learning. Educational Technology Magazine, 49(3), 3-15.

Je kan mij op Twitter volgen: P_A_Kirschner

…en herbloggen staat vrij!