Alsof de duivel er mee speelt heeft Daniel Willingham een artikel geschreven in Scientific American getilteld: How Science Can Improve Teaching. Willingham is een cognitief psycholoog die als onderzoeker ook wetenschap inzichtelijk maakt en ingaat op de toepassing in het veld. Zo stelt hij op een laagdrempelige manier onderwijsmythes aan de kaak. Over leerstijlen heeft hij bijvoorbeeld een leuk filmpje gemaakt. Zijn meest recente boek When can you trust the experts? biedt docenten een houvast in het mijnenveld van onderwijskundig onderzoek. Daarmee is hij voor mij een voorbeeld hoe onderwijsonderzoekers zich tot de praktijk moeten verhouden.

Dit blog is in het leven geroepen om onderzoek en praktijk dichter bij elkaar te brengen en dat is precies waar Willingham op ingaat. Het is zonde dat docenten niet op de hoogte zijn van effectieve leerstrategieën en leerlingen nog steeds ouderwetse strategieën aanleren. Zo geeft hij als voorbeeld dat onderstrepen en samenvatten lang niet zo effectief is als jezelf een paar keer overhoren.

Maar hij legt de verantwoordelijkheid voor dat gat niet bij docenten. Waar halen die de tijd vandaan? En hoe en waar kunnen ze in godsnaam het kaf van het koren scheiden? Het Amerikaanse ministerie van onderwijs heeft een clearinghouse voor onderwijsonderzoek in het leven geroepen om het onderzoek toegankelijker te maken: What Works Clearinghouse. Een evaluatieorganisatie en site voor onderzoek, curricula en lestmaterialen

Als grote manco geeft Willingham aan dat docenten geen rol hebben in het proces bij What Works en ook niet betrokken zijn bij de evaluatie van het onderzoek en materiaal. Onbegrijpelijk. “Researchers can evaluate research, but teachers understand education.” Precies, want: “The purpose of this institution would be to produce information that can be used to shape teaching and learning.” Onderzoek moet worden toegepast in de praktijk en dat is het domein van docenten. Alleen door samen te werken zal onderzoek echt worden toegepast.

In Nederland krijgen we ook een clearinghouse. Maar mijn aanvankelijk enthousiasme is wel getemperd. Docenten zijn niet of nauwelijks bij de oprichting en het ontwerp van het nieuwe Nederlandse clearinghouse zijn betrokken: het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek. Het ontwerp hiervan is vastgelegd in het rapport ‘Wetenschap en Vakmanschap: onderwijsonderzoek voor en met de onderwijspraktijk’. De opstellers ervan zijn alleen compleet vergeten om met die praktijk te gaan praten.

Onder de praktijk verstaan we hier een groot aantal verschillende actoren, zoals de schoolbesturen, de coöperatie van leraren (voorheen SBL), de georganiseerde schoolleiders (NSA, AVS en CNV-schoolleiders), de sectororganisaties voor het onderwijs zoals PO-Raad, VO-Raad, MBO-Raad, HBO-Raad en VSNU. Ook de samenwerkende lerarenopleidingen, verenigd op koepelniveau binnen het hbo en wo in de samenwerkingsverbanden LOBO en ADEF en ICL en als beroepsvereniging samenwerkend in VELON, zien we als vertegenwoordigers van de praktijk.Periodieke afstemming en waar mogelijk samenwerking zullen plaatsvinden met de Onderwijsraad, de Onderwijsinspectie, SLO, CITO en andere onderwijsgerelateerde kennisorganisaties. (Coonen 2011, p 42)

Beste mensen, dat is niet de praktijk. Alleen het SBL, nu de Onderwijscooperatie (in dit geval één persoon) werd bevraagd. Voor de rest alleen wetenschappers, ambtenaren, bestuurders en consultants. Dat is een weeffout die het gelijk op afstand zet van de praktijk en die waarschijnlijk nu al moeilijk te herstellen is. Kennelijk is het niet nodig om docenten (in de vorm van bijvoorbeeld vakverenigingen, vakbonden) een grote stem in dit proces te geven. Docenten zijn zeer geïnteresseerd in wat werkt, we willen dat ook vaak zelf onderzoeken en we zouden dolgraag op gelijke voet de kennisketen vormgeven. Vooral omdat een groot gedeelte van die kennisketen uit hoog opgeleide docenten bestaat.

Misschien komt het er nog van, de inhoud van het rapport is op zich prima, maar helaas hebben we in Nederland een overdaad aan goede rapporten en slecht beleid. Gelukkig hebben we in de tussentijd dit blog en Daniel Willingham nog.

Referenties

http://www.danielwillingham.com/ De hele website van Daniel Willingham bevat interessante artikelen en filmpjes. Een aanrader.

Coonen, H., & Nijssen, A. (2011).‘Wetenschap en vakmanschap: onderwijsonderzoek voor en met de onderwijspraktijk’. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (link)

U.S. Department of Education (2002). What works clearninghouse. Retrieved from Institute of Education Sciences website: http://ies.ed.gov/ncee/wwc/

Willingham, D. T. (2012). When can you trust the experts?: How to tell good science from bad in education. San Francisco, CA: Jossey-Bass, a Wiley imprint.

Willingham, D. T. (January 01, 2005). Ask the Cognitive Scientist Do Visual, Auditory, and Kinesthetic Learners Need Visual, Auditory, and Kinesthetic Instruction?. American Educator, 29, 2, 31-35. (link)