Deze blog verscheen eerder op Bits and History

Afgelopen week heb ik met interesse een nieuw onderzoek gelezen over effectieve leerstrategieën.(Dunlosky, Rawson, Marsh, Mitchell, & Willingham, 2013) Ik werd hierop via twitter geattendeerd door een van de auteurs: Daniel Willingham. Iemand die elke docent zou moeten volgen en lezen. Een lezenswaardige samenvatting is te lezen in Time Magazine. (Murphy Paul, 2013) Het hele artikel is natuurlijk wat taaier, maar zeker ook de moeite waard. Het blijkt dat populaire studiemethodes minder goed werken (of zelfs nadelig zijn). Markeren en herlezen, erg populair onder mijn leerlingen, zijn niet erg effectief. Langdurig leren met tussenpozen en toetsen maken (of bijvoorbeeld zelf vragen bedenken) zijn wel erg effectief.

Dit heb ik natuurlijk gelijk gedeeld met de hele school, leerlingen en docenten. We hebben volgende week een toetsweek. Dat ontlokte bij een van mijn V6 leerlingen de uitspraak: “en daar kom je nu mee, vlak voor de toets!” Waarop ik antwoorde dat juist naar de examens toe dit enorm waardevol advies is. Met een glimlach “Hm ok, daar heb je wel een punt.”

Ik ging afgelopen week uitgebreid in gesprek met leerlingen over hun voorbereidingen op de toetsweek die er aan zit te komen. Ik neem altijd een online enquete af via google forms om te kijken hoe ze zich voorbereiden op de toets en om te zien hoe (on)zeker zij zich voelen. Een vorm van feedback. Zoals Hattie het stelt geven leerlingen feedback over hun leren en dat biedt de docent de mogelijkheid om daarop aan te sluiten.

“When teachers seek, or at least are open to, feedback from students as to what students know, what they understand, where they make errors, when they have misconceptions, when they are not engaged—then teaching and learning can be synchronized and powerful. Feedback to teachers helps make learning visible.” (Hattie, 2008 p. 173)

Wat ik enorm belangrijk vind is dat leerlingen een toets zien als een leerpunt. Dus dat je als docent juist ook het formatieve element benadrukt en bespreekt, vooraf en daarna. (Hattie, 2008 p. 181) De uitkomsten van deze toets bieden ook heel veel aanknopingspunten voor de leerlingen om zich voor te bereiden op het eindexamen. Het is geen eindpunt, maar een stap naar een einddoel.

Een leerling uit 5 HAVO had in gesprekken en in mijn enquete al aangegeven zenuwachtig te zijn voor de toets. Na een uitgebreid gesprek over vorig jaren en het maken en analyseren van toetsen, zijn we ook ingegaan op zijn leerstrategie. Die was heel beperkt. Het kwam met name neer op veel herlezen. Hij was na het gesprek en de leerstrategie die we samen hadden vastgesteld (hierover in een volgende post meer), ook enorm opgelucht en zei ook: “dit kan ik ook voor andere vakken gebruiken!” Inderdaad, en daar ligt echt een opdracht voor docenten om meer van hun vak af te stappen en meer aandacht te geven aan leren leren. In het artikel wordt terecht gesteld:

“Teaching students to use these tech- niques would not take much time away from teaching content and would likely be most beneficial if the use of the techniques was consistently taught across multiple content areas, so that students could broadly experience their effects on learning and class grades.” (Dunlosky, 2013 p. 46)

De lessen die ik hier uit trek is dat docenten over het algemeen veel meer aandacht moeten besteden aan leren leren. Ook dat we constant moeten bijblijven in ons vak, en daarmee bedoel ik juist ook het onderwijskundige aspect. En om dat te bewerkstelligen moeten docenten zelf connected learners zijn: we moeten bewust een persoonlijke leeromgeving en een persoonlijk leernetwerk samenstellen om die waardevolle onderzoeken te vertalen naar onze lespraktijk. Docenten moeten in die zin ook leren leren.

Jelmer Evers

Bijlage

Voorbeeld van het enqueteformulier: link

Bronnen

Dunlosky, J., Rawson, K., Marsh, E., Mitchell, N., & Willingham, D. (2013). Improving Students’ Learning With Effective Learning Techniques: Promising Directions From Cognitive and Educational Psychology. Psychological Science in the Public Interest, 14(1). link

Hattie, J. (2008). Visible Learning: A Synthesis of Over 800 Meta-Analyses Relating to Achievement (p. 392). Routledge.

Murphy Paul, A. (2013). Highlighting Is a Waste of Time: The Best and Worst Learning Techniques. Time. Retrieved January 12, 2013, from http://ideas.time.com/2013/01/09/highlighting-is-a-waste-of-time-the-best-and-worst-learning-techniques/